بزرگنمايي:

يزدانلاين- از نيمه ماه شعبان که بگذريم، چهره ظاهري شهرهاي استان يزد دگرگون مي شود مردم اين استان از چند روز قبل شروع به نظافت و پاکسازي خانه ها و مساجد مي کنند و به اين ترتيب به استقبال ماه مهماني خدا مي روند و رمضان کم کم خود را با آيين هاي معنوي زيادي نمايان مي کند. يزدي ها نظافت خانه را در روز انجام مي دهند چون عقيده دارند جارو کردن در شب کراهت دارد و شب بايد خانه تميز باشد تا شيطان در کثيفي آن ماندگار نشود به همين دليل خاکروبه را قبل از غروب آفتاب از خانه بيرون مي برند. **هلال ماه نو مردم يزد براي رؤيت هلال اول ماه رمضان، غروب روز آخر ماه شعبان به بالاي پشت بام و مناره هاي مساجد مي روند و با نگاه به آسمان، ماه را جست و جو مي کنند و در صورت مشاهده آن، اعمال مخصوص اين ماه را به جا مي آورند. اگر بدليل ابري بودن آسمان، رؤيت هلال اول ماه ممکن نباشد يزدي ها مجبور مي شوند به اصطلاح قاصد در کنند يعني افرادي را به آبادي ها و شهرهاي نزديک بفرستند که افق شان با شهر آنها يکي است. اگر قاصد در کردن جواب نداد و تا سحرگاهان، امکان ديدن ماه ميسر نشد، مردم سحري را خورده و روزه مي گيرند تا در صورت آغاز ماه رمضان از تکاليف ديني خود غافل نمانده باشند. يزدي ها به محض رؤيت ماه، چشم هايشان را مي بندند و صلوات مي فرستند تا از برکت ماه نو، حاجاتشان برآورده شود. **ستارگان اذان گو مردم اين ديار به برکت سرزمين کويريشان، هميشه امکان تماشاي ستاره ها و جهت يابي با استفاده از ستاره ها را داشته اند. در گذشته، در ماه رمضان همين ستاره هاي روشن و نوراني، نقش موذن را براي يزدي ها ايفا مي کردند و به طور مثال حرکت ستاره پرويز، نشانه هنگامه سحر بوده است. در سالهايي که مردم از ستاره بيني فاصله گرفتند اما هنوز وسايل ارتباط جمعي آنقدر گسترده نبوده تا کفاف جمعيت را بدهد، خادمان مساجد يکي، 2 ساعت به سحر مانده چراغهايي را روشن مي کردند و در نقاط مرتفع شهر و گلدسته مسجدها مي گذاشتند تا مردم با ديدن نور چراغ به نزديک شدن سحر پي ببرند و وقت اذان، چراغها را خاموش مي کردند تا مردم بدانند بايد سفره سحري را ببندند و نماز صبح را به جا آورند. يکي از مشهورترين چراغها، ˈچراغ ملاکاظمˈ خادم مسجد جامع کبير يزد بود؛ او هر شب چراغي را روشن و در يکي از گلدسته هاي مسجد مي گذاشت و هنگام اذان صبح آن را خاموش مي کرد يا اينکه در شهر نقاره مي زدند و وقت سحر را اعلام مي کردند. امروزه نيز که تمام امکانات مهياست، مردم با استفاده از تلفن همديگر را با فرا رسيدن سحر بيدار مي کنند. در قديم مردم براي تشخيص غروب آفتاب به ديوار کاهگلي نگاه مي کردند و عقيده داشتند هر وقت کاه هاي داخل کاهگل ديوار ديده نشد موقع اذان مغرب فرا رسيده است. نماز جماعت مغرب و عشا مانند ساير نمازهاي يوميه در تمام مساجد برگزار مي شود و چون مردم بر اين باورند که افطاري دادن و سير کردن روزه داران از ثواب بسياري برخوردار است بر اين امر همت گمارده و در بيشتر مساجد يزد افطاري مي دهند. ** نخل برداري نخل در زبان فارسي به معناي تابوت است و در ميان شيرازي ها بعنوان نمادي از تابوت حضرت سيد الشهدا (ع) شناخته مي شود که از چوب ساخته شده و به شکل برگ درخت است. اين نخل ها با احترام خاصي در برخي نقاط شهر گردانده مي شود و مردم ملبس به رخت مشکي بر سر و سينه زده و در رثاي اهل بيت(ع) عزاداري مي کنند. اين آيين بيشتر در ايام ماه محرم و روزهاي تاسوعا و عاشورا با شکوه خاصي در شهرهاي يزد، تفت، اشکذر، اردکان و بافق برگزار مي شود با اين حال يزدي ها در روز شهادت حضرت علي(ع) و مصادف با ماه رمضان نيز هيأتهاي عزاداري راه مي اندازند و آيين نخل برداري را اجرا مي کنند. ** کلوخ اندازي از ديگر رسوم جالب اين خطه اين است که مردم با برپايي آيين کلوخ اندازي يا کلوخ اندازون به استقبال ماه مبارک رمضان مي روند. اين رسم مردم يزد بيشتر شبيه خانه تکاني مردم کشور در ايامي پاياني هر سال است به نحوي که مردم چند روز قبل از ماه رمضان به نظافت و پاکسازي خانه ها و مساجد مي پردازند و با برگزاري آيين کلوخ اندازي به شادي پرداخته و به استقبال ماه رمضان مي روند. در اين آيين ديرين، خانواده ها در آخرين روز ماه شعبان در کنار يکديگر جمع مي شوند يا دسته جمعي به دل طبيعت مي زنند و آن روز را به شادي و خوشي مي گذرانند و از انواع خوراکي ها بهره مند مي شوند و به ديگران نيز مي دهند. يکي از خوراکي هايي که روز کلوخ اندازي طرفدار زياد دارد، خوراک موسوم به ˈشوليˈ است که نوعي آش است و انواع مختلف دارد. از ديگر خوراکي هاي روز کلوخ اندازي، آش رشته يا آش خمير، آش کشک، حلواي برنج، شله زرد و فالوده يزدي است. در گذشته هاي دور، مردم يزد در پايان روز به يکديگر کلوخ هاي کوچک پرتاب مي کردند و مي خنديدند و از اين روست که به اين روز، روز کلوخ اندازي مي گويند. در صورتي که ماه رمضان مثل امسال مصادف با فصل گرما باشد جمعه آخر ماه شعبان يا آخرين روز اين ماه را جوانترها در دسته هاي چند نفري يا به اتفاق اعضاي خانواده به باغ و صحرا مي روند و با پختن آش و تهيه غذاهاي مناسب، خوردن شيريني و آجيل، از آمدن ماه رمضان استقبال مي کنند. در برخي شهرستانهاي استان همچون شهرستان بافق، برخي مردم، چند روز قبل از حلول ماه رمضان روزه مي گرفتند و اين روزه ها به نيت روزه قضا گرفته مي شد تا بنا بر احتياط، اگر هلال ماه رمضان زودتر رؤيت مي شد روزه قضا بر گردن آنها نمانده باشد. عادت اين بود قبل از ماه رمضان، خانواده ها خود را براي گرفتن روزه آماده مي کردند و کساني که توانايي داشتند آذوقه يک ماه خود را که بيشتر آرد، حبوبات، خرما و نان خشک بود خريداري مي کردند. ** روضه قنبر خواندن روضه قنبر از ديگر رسوم مردم يزد است که معمولاً در ماه مبارک رمضان برگزار و از شب نوزدهم تا شب بيست و هفتم ماه مبارک رمضان خوانده مي شده است. اين روضه بيشتر مخصوص زنان است که با نذري دادن و طلب حاجت در اين چند روز در خانه ها برگزار مي شود و بعنوان نماد ضربت خوردن مولاي متقيان حضرت علي(ع) است. قنبر از غلامان حضرت علي(ع) بود و فردي در اين مراسم با حالاتي شبيه درويشان با لباس سفيدي بر تن و کلاه سفيد کشکولي بر سر، که نماد دوستي حضرت علي(ع) است مراسم روضه را اجرا مي کرد. در مراسم روضه قنبر، 2 شخصيت ديگر نيز حضور دارند که يکي نقش حضرت زينب(س) را با لباس بلند و مشکي و شخصيت ديگر نقش ام کلثوم(س) را بازي مي کرد و بين حاضران در گروه، صحبت هايي در قالب شعر رد و بدل و اشعار حزن آلود نيز خوانده مي شد. اکنون هم اين مراسم کم و بيش در يزد برگزار مي شود و احترام خاصي بين مردم دارد که براي طلب حاجت و رفع گرفتاري توسط زنان برگزار مي شود. **آيين هاي شب هاي قدر مردم يزد عقيده دارند در شب هاي قدر، ساعت به دنيا آمدن هر نوزاد و از دنيا رفتن هر شخص، از طرف ملک مقرب خداوند معين مي شود به همين دليل در اين شبها از خداوند طلب طول عمر و داشتن فرزند مي کنند. مردم خرانق اردکان عقيده دارند موقع خواندن دعا و قرآن، اگر قرآن از سر کسي بيفتد در آن سال مي ميرد يا کساني که نماز صد رکعتي بخواند اگر در وسط نماز چرتش بگيرد آن سال، سال آخر عمرش خواهد بود. آنها همچنين معتقدند اگر کسي که بعد از ماه رمضان بميرد، آمرزيده و عبادتش به درگاه خدا مقبول شده است. اهالي طزرجان تفت هم بر اين باورند که مقدرات هرکس در شب بيست و سوم رقم مي خورد و آنان که سال آخر عمرشان را مي گذرانند بر طومار گناهانشان خط کشيده مي شود به همين اعتقاد، برخي افراد، شب بيست و سوم پس از مراسم احياء، دست راست خود را جلوي صورت مي گيرند اگر سايه پنج انگشت خود را بر ديوار ديدند، معتقدند تا رمضان سال بعد زنده خواهند ماند و اگر سايه يکي از انگشتان را نديدند تا سال ديگر مي ميرند. همچنين در شب هاي احيا، دعاي جوشن کبير خوانده مي شود و زماني که به جمله ˈالغوث، الغوث، خلصنا من النار يا ربˈ رسيدند، بر ريسماني که قبلاً آماده شده است، مي دمند و آن را گره مي زنند و بدين ترتيب صد گره به ريسمان زده مي شود و اعتقاد دارند که هرگاه در زمان مرگ اين ريسمان را بر گردن اندازند يا دور کفن خود ببندند از آتش جهنم در امان خواهند بود. همچنين براي شفاي بيماران، با خواندن همان جمله و دميدن آن به شيريني و خوراندن آن به بيمار، طلب بهبود و شفاي مريض را مسألت مي کنند. در روز شهادت حضرت علي(ع) نيز در حسينيه شاه ولي تفت، مراسم نخل گرداني برگزار مي شود. **تهيه آجيل مشکل گشا اين رسم در شب هاي ماه رمضان بخصوص شبهاي احيا و قدر اجرا مي شود و کساني که حاجت دارند آجيل را تهيه مي کنند. براي اين کار، فرد حاجت دار ماهانه مبلغي را کنار مي گذارد و پول را به زن مومني مي دهد تا آجيل را از هفت مغز، بخرد و در مراسم خاصي بين 2 نماز در ميان نمازگزاران تقسيم کند. **رسم کيسه دوزي آيين کيسه دوزي و لباس مراد هم يکي ديگر از آداب و رسم سنتي مردم خطه يزد است که در ماه مبارک رمضان برگزار مي شود. در اين مراسم سنتي که ريشه در آيين نياکان دارد و از تبار آريايي ها به ارث رسيده است در شب 24 ماه رمضان در ميان نماز ظهر و عصر پارچه اي را به نيت شفا براي بيمار تهيه مي کنند و آن را برش مي دهند تا کار دوخت روي آن انجام شود. **روزه چند کُتو بيدار شدن در وقت سحر، سحري خوردن و آمادگي براي روزه گرفتن علاوه بر ثواب و اجر معنوي به لحاظ تفاوتي که با 11 ماه ديگر سال دارد نوعي تنوع و تفريح براي بزرگترها محسوب مي شود بچه ها و نابالغين هم بدليل اينکه اول شب به طور معمول خانواده ها از سحر و سحري خوردن و بيدار شدن صحبت مي کنند، شور و شوق فراواني براي بيدار شدن از خود نشان مي دهند و از والدين مي خواهند که آنها را نيز فراموش نکرده و سحرگاهان بيدار کنند. کودکان ضمن اينکه روزه هاي کوتاه تري مي گرفتند، با بيدار شدن هنگام سحر با فرهنگ معنوي سحر و روزه و رمضان آشنا مي شدند. البته براي کاستن از فشار گرسنگي و تشنگي طول روز بر حسب توان فرزند نابالغ چند نوبت به آنها آب و غذا خورانده و دوباره روزه آنها را پيوند مي زنند که به چنين روزه گرفتني ˈروزه پيوندي يا دوکُتُوˈ گفته مي شود. ** بيدار شدن سحر در زمان قديم به لحاظ نبودن ساعت و ساير ابزار و وسايل هشدار دهنده و سنجش زمان که بتوانند در وقت معين و مقرر بيدار يا وقت را از روي آنها تعيين کنند از روش ها و ابزار طبيعي بهره مي گرفتند و در زمان مورد نظر يا در وقت سحر بيدار مي شدند به طور مثال يک يا چند نفر از اهالي محل سحرها بيدار مي شدند و با صدا زدن و زدن در منازل، ديگران را بيدار مي کردند. ** طبل و دهل نوازي صداي خواندن خروس بهترين و رايج ترين وسيله براي بيدار کردن مردم در سحر بوده است زيرا مردم به تجربه دريافته بودند که خروس ها در طول شبانه روز در سه نوبت معين بانگ سر مي دهند. زندگي سنتي و غلبه فرهنگ دامداري و کشاورزي در بيشتر مناطق موجب مي شد که عامه مردم در منازل خود تعدادي مرغ و خروس نگهداري کنند و حتي کساني که در طول سال(غير از ماه رمضان) به هر دليل مرغ و خروس نداشتند، مخصوص اين ماه خروسي خريداري و براي بيدار شدن هنگام سحر در نزديکترين محل خواب خود از آنها نگهداري مي کردند. خروس خوان اول نيمه شب يعني ساعت 24 را خبر مي داد، خروس خوان دوم سحر و خروس خوان سوم وقت نماز صبح و دميدن صبح صادق را بانگ مي زد. برخي از مردان که دعا خوان سحر و اذان گوي صبح بودند از روي ستاره ها و قرار گرفتن آنها در آسمان به اوقات مورد نظر پي مي بردند و با صداي خود همسايگان ديگر را بيدار مي کردند و به اين ترتيب همه شهر از آغاز سحر و پايان آن مطلع مي شدند. ** غذاهاي سحري و افطاري هميشه جامعه به طبقات و گروه هايي تقسيم شده و از نظر سطح زندگي و برخورداري از مزايا و امکانات يکسان نبوده و نيستند. نابرابري و تضاد در همه وجوه زندگي از جمله اندوخته خوراکي ماه مبارک رمضان، تهيه سحري و خوردن افطاري وجود داشته و دارد. غذاي اغنيا، اربابان و ثروتمندان را در طول ماه رمضان گوشت، کشک و روغن گوسفند، برنج و ديگر غذاهاي مقوي تشکيل مي داد اما بيشتر مردم ˈاشکنه تخم مرغˈ را با مرزنجوش، فلفل، پياز و در صورت امکان روغن گاو يا گوسفند و در غير اين صورت با يکي از روغن هاي ارزانتر مي پختند بطوري که مقداري آب داشته باشد تا نان خود را در آن "تليت" کنند. شير گاو يا گوسفند را بيشتر براي سحري استفاده مي کردند و در صورتي که ماه مبارک مقارن با زمستان بود، ˈآش تُکيˈ يا شلغم پخته، غذاي افطاري مردم را تشکيل مي داد. ** ختم قرآن کريم از رسوم پسنديده مردم اين استان که هنوز هم نه تنها در يزد بلکه در تمام شهرستانهاي استان مرسوم است ختم قرآن در ماه مبارک رمضان بوده و هست. زنان يزدي در ماه رمضان دوره هاي قرآن خواني دارند و هر روز يک جزء از قرآن را با هم قرائت مي کنند. آنها معتقدند در پايان ماه در نوبت خواندن سوره توحيد به هر کس که برسد در کار او گشايش ايجاد مي شود و زندگي اش در طول سال توأم با خير و برکت خواهد بود. از روز اول ماه رمضان زنان مومنه در قديم در خانه يکي از آشنايان مسلط به قرائت قرآن معروف به مُلّا گردهم مي آمدند و جمع حاضر هر روز يک جزء قرآن را تلاوت مي کردند و تا پايان ماه مبارک، 30 جزء قرآن تلاوت مي شد. اکنون هم اين رسم هر ساله تکرار مي شود البته ديگر در جلسه، زني را ملا خطاب نمي کنند بلکه تقريبا همگي به قرائت قرآن آشنايي دارند و چنانچه شخصي کمي در خواندن قرآن کريم ضعيف باشد ديگران کمک مي کنند که تا پايان ماه مبارک رمضان، غلط خواني ها برطرف شود. البته اين مراسم در زمان حاضر در امامزاده ها و مساجد هم به صورت عمومي برگزار مي شود و با استقبال پرشور جوانان و نوجوانان همراه است. ** آداب کهن يزد در شب 27 ماه مبارک رمضان / از جشن و سرور تا مراسم دوست دوست يک پژوهشگر يزدي در باره وجود برخي از آيين هاي ماه مبارک رمضان در استان يزد گفت: اين آيين ها ريشه در آيين هاي کهن دارد در شب بيست و هفتم اين ماه که شب قصاص ابن ملجم است مراسم متعدد و جالبي در يزد برگزار مي شد بعضي از افراد در اين شب غسل و حتي مراسم احيا برگزار مي کردند و معتقد بودند اگر فردي اين روز را روزه بگيرد گناهانش به گردن ابن ملجم مي افتد. صديقه رمضان خاني افزود: مردم در شب بيست و هفتم ماه مبارک رمضان به جشن و سرور مي پردازند و اين روز را مبارک و مقدس مي دانند و اگر مراسم خواستگاري، بله برون، عقد و عروسي دارند در اين شب برگزار مي کنند و همچنين تازه دامادها در اين شب به نوعروسان خود هديه مي دهند که به هديه بيست و هفتمي معروف است. وي اضافه کرد:در اين شب، مردان خضاب و زنان حنا مي بندند و لباس نو به تن مي کنند و به منزل فاميل و اقوام مي روند و بعد از افطار نيز غذاهاي يزدي مانند شولي يا کله پاچه مي خورند. اين پژوهشگر، يکي ديگر از مراسم را ذکر گفتن و لعنت فرستادن بر ابن ملجم و خواندن ذکرهاي: ˈناد عليا مظهر اعجائب، اللهم العن قتل اميرالمومنينˈ عنوان کرد و گفت: اين رسوم در شهرهاي ديگر کشورمان مانند شيروان، خراسان، طالقان و هرات هم وجود دارد. به گفته وي مولودي خواني، دايره زني و دوختن پيراهن مراد از ديگر آيين هاي معروف يزديها در روز 27 ماه رمضان است. رمضان خاني اظهار کرد: اين مراسم به اين شکل است که اگر کسي مريض بود يا دختر دم بختي داشت، از هفت نفر که اسامي حضرت زهرا(س) يا ائمه را داشتند پول مي گرفت و با آن پارچه مي خريد و در روز 27 ماه رمضان در مسجد آن را مي دوخت و حتي در قديم چرخ خياطي خود را به مسجد مي بردند تا پيراهن هرچه زودتر دوخته شود تا در نهايت لباس دوخته شده را به تن فرد مورد نظر کنند. به گفته وي البته اين رسم بيشتر در مسجد«امير چخماق» يزد که سنگي را با نام «مراد» در خود دارد انجام مي شود، اما در ساير مساجد نيز مرسوم است. در جاي ديگري در تعريف اين مراسم آمده است: از چند روز مانده به شب بيست و هفتم، زنهايي که مريض دارند يا بچه دار نمي شوند به فکر دوختن پيراهن مراد مي افتند. براي تهيه پارچه، زني که نذر دارد به هفت خانه رو به قبله که از سادات است، مراجعه کرده و کمک مي طلبد؛ صاحبخانه هم با روي گشاده، مقداري پول به آن زن مي دهد و براي برآوردن حاجتش دعا مي کند. براي کمک گرفتن به سراغ خانه داغديده نمي روند، زيرا معتقدند اين کار شگون ندارد. بعد از خريد پارچه، در مسجد جمع و به دوختن آن مشغول مي شوند و تا زماني که حاجتشان برآورده نشود آن را برتن مي کنند. در يزد، بيشتر زنان براي دوختن پيرامن مراد به مسجد امير چخماق مي روند. در اين مسجد سنگ مرمري است مشهور به سنگ مراد که روي آن کتيبه اي حک و بر ديوار محراب نصب شده است؛ گفته مي شود دوختن پيراهن مراد در مقابل اين سنگ، باعث مي شود که حاجت، زودتر برآورده شود. رمضان خاني گفت: مردم معتقد بودند با اين کار اگر فرد مريض باشد شفا مي يابد يا براي دختر دم بخت همسر مناسبي پيدا مي شود؛ همچنين بعد از دوخت و دوز لباس، شيريني به حضار تعارف مي کردند البته اين رسم هنوز هم وجود دارد. نکته جالب اين است که مردم اعتقاد داشتند اگر پارچه پيراهن مراد با قيچي بريده شود به حاجتشان نمي رسند و آن را با تيغ مي بريدند و همچنين بايستي نخ همرنگ پارچه باشد. رسم ديگر، دوختن کيسه مراد در اين روز است به اين شکل که پولي از افراد خاص تهيه مي شد و با آن پارچه خريده و کيسه اي مي دوختند و از مردم مواد خوراکي مي گرفتند و داخل کيسه مي ريختند و معتقد بودند اگر آن را به مريض بدهند حالش بهتر مي شود. رسم شکستن گردو براي بازگشايي بخت دختران دم بخت نيز که اکنون هم کم و بيش وجود دارد، از ديگر آيين هاي يزديها در ايام ماه مبارک رمضان است. افرادي که دختر دم بختي داشتند مقداري گردو تهيه کرده و از پله هاي مسجد جامع بالا مي رفتند و در هر پله يک عدد گردو را زيرپا مي شکستند و زماني که به بالاي مسجد رسيدند بر گنبد مسجد دعاي خاصي مي خواندند و هفت دور مي چرخيدند و از پله ها پايين مي آمدند. در دست دختر دم بخت، قفل و شيريني قرار داشت که وقتي از پله هاي مسجد جامع پايين مي آمد قفل را به اولين نفري که جوان بود، مي داد تا آن را باز کند و به وي شيريني تعارف مي کرد زيرا معتقد بودند با اين کار بخت دختر باز شده و همسر مناسبي پيدا مي کند. اين پژوهشگر يزدي پختن نان مراد يا نان بيست و هفتمي را رسم ديگر يزد عنوان کرد و افزود: براي تهيه آن آرد را از هفت نفر که اسم فاطمه دارند، گرفته و به سراغ مغازه اي که رو به قبله بود و صاحبش فرد خوب و مومني محسوب مي شد، مي رفتند و پولي مي گرفتند . با اين پول آرد خريده و نان را مي پختند و به برش هاي کوچکي تقسيم کرده و به مردم مي دادند و معتقد بودند اگر فردي که بايد به سربازي برود اين نان را بخورد از خدمت سربازي معاف مي شود و يا اگر در زندان است آزاد مي شود. رمضان خاني به رسم تهيه حلقه مراد نيز اشاره کرد و گفت:پول تهيه انگشتر را از هفت نفر که اسامي ائمه را داشتند مي گرفتند و مقداري پول هم خودشان به آن اضافه مي کردند و به زرگر سفارش مي دادند تا انگشتري از جنس طلا يا نقره به اندازه انگشت فرد مريض بسازد و روز 27 ماه رمضان اگر فرد مورد نظر دختر بود حلقه را به دستش مي کردند و اگر پسر بود حلقه را به گوش راستش مي آويختند. اين پژوهشگر، مراسم دوست علي يا دوست دوست را يکي از معروفترين آيين هاي يزد و يادگاري از ايام باستاني اين ديار دانست و گفت: گروهي بنام قاشق زن يا کمچلي زن که اغلب جوانان و نوجوانان بودند به در هفت خانه مي رفتند و اشعار: ˈدوست دوست دوست عليه امام اول عليه، ميدي يا برم؟ˈ مي خواندند و صاحبخانه مقداري مواد خوراکي به آنها مي داد که گروه آن را بين خود تقسيم مي کردند و اگر فردي مريض بود به او مي دادند. مردم از اين بچه ها استقبال مي کردند و با روي گشاده و سعه صدر از خوراکي هايي که قبلا براي همين شب تهيه کرده بودند، به آنها مي دادند. عده اي از مردم اعتقاد دارند اين کار باعث برآوردن حاجات و همدردي با يتيمان کوفه و همدلي با مولا علي (ع) است. ** نان بيست و هفتمي در روستاي بنادک سادات نان مخصوصي که به «نان بيست و هفتمي» مشهور است، پخت مي شود کودکان براي گرفتن آن نان، بصورت دسته جمعي به خانه ها مراجعه و اشعاري را خوانده و نان را طلب مي کنند. ** مراسم الاغ ابن ملجم در شهر هرات در اين شب، مجسمه ابن ملجم را با گوني درست کرده و بر الاغي سوار مي کنند و در روستا مي چرخانند، مردم نيز اجتماع کرده و با تفريح و شادي آن را آتش مي زنند. - هديه بيست و هفتمي در شهرستان تفت نيز گاهي مراسم عروسي را در اين شب برگزار مي کنند و يا خانواده داماد براي عروس خود هديه اي مي فرستند که به آن«هديه بيست و هفتمي» گفته مي شود. ** مراسم شب و روز عيد فطر نظافت منازل، خريد لباس نو، تهيه شيريني و ميوه هاي تازه فصل و برنامه ريزي براي ديد و بازديد در اين روز از جمله مقدمات براي حلول عيد سعيد فطر و بزرگداشت آن در بين مردمان مومن اين استان است. با اعلام روز اول ماه شوال و فرارسيدن عيد سعيد فطر، مردم پس ازعمل مستحبي غسل و پوشيدن لباس نظيف و معطر در سطح محله ها و مناطق مختلف تکبيرگويان راهي مصلاي اقامه نماز عبادي سياسي و شکوهمند اين روز مبارک مي شوند. مردم با ورود به مصلاي نماز عيد فطر ضمن مصافحه و تبريک اين عيد بزرگ به هم براي اقامه نماز آماده مي شوند. رسم اين است که قبل از اقامه نماز عيد، مکبر و مجري اين مراسم چندين مرتبه ذکرهاي وارد شده اين روز را بلند قرائت و نمازگران نيز با او تکرار مي کنند. مهمترين اين ذکرها گفتن الله اکبر، لااله الاالله، صلوات بر محمد و آل محمد(ص) و خواندن دعاي سلامت امام زمان(عج) است. از قديم الايام رسم بر اين بوده است که کساني که نذر و نيازي دارند با تهيه شيريني، آن را در محل برگزاري نماز عيد فطر و قبل از اقامه نماز بين مردم توزيع مي کردند. طبخ آش معروف به حضرت ابوالفضل العباس(ع) و توزيع آن در صبحگاه عيد بين مردم از ديگر آداب و رسوم قديمي اين روز در بين يزدي هاست. در اکثر مناطق استان بر اساس يک سنت ديني و ارزشي، مردم بلافاصله پس از اتمام نماز عيد سعيد فطر و قبل از رفتن به منازل خود، بر سر قبور مطهر شهيدان رفته و با به همراه بردن خيرات از قيبل خرما، شيريني و گل ياد شهدا و گذشتگان خود را گرامي مي دارند. شستن قبور شهدا و اموات، قرائت آيات کلام وحي و ذکر ادعيه از ديگر مواردي است که در اين روز صورت مي گيرد. مردم مومن استان يزد در ادامه آداب و رسوم خود در اين روز مبارک به ديد و بازديد بزرگترها و ريش سفيدان خانواده و محل سکونت خود مي روند و اين عيد را به آنها تبريک مي گويند. برگزاري جشن هاي اسلامي شامل مولودي خواني و مديحه سرايي همراه با دعوت اقوام و بزرگان فاميل از ديگر آداب حسنه اين عيد بزرگ اسلامي است که در بين يزديها رايج است. در بين زنان يزدي نيز رسم است که در روز عيد سعيد فطر بصورت دسته جمعي به خانه فردي که جلسات ختم قرآن مجيد در طول ماه مبارک رمضان در منزل او برگزار شده است مي روند و با دادن هديه و شيريني از او تقدير مي کنند. در برخي از مناطق استان نيز بانواني که در جلسه ختم قرآن مجيد ماه رمضان سوره اخلاص به نامشان ختم شده است در روز عيد فطر از ديگر زنان محل دعوت کرده و با شيريني از آنها پذيرايي مي کنند. مردم مومن يزد معتقدند عيد سعيد فطر همان روز تولد دوباره انسانها و بازگشت به فطرت پاک انساني و الهي است. يزدي ها در پايان روز اين تولد دوباره را تا پاسي از شب به شکرانه حضورشان در يک ماه ميهماني خدا و انجام عبادات و ترک معصيت ها به شادي و شادماني مي گذرانند.