خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگي

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

نهنگ تک‌شاخ، تازه‌ترین عروسک ریزگرانشی ناسا

انتشار «لی‌لا» نوشته مریلین رابینسون

«بزرگداشت مریم میرزاخانی» در اصفهان برگزار می‌شود

جشن بزرگداشت روز جهانی ماما در یزد

برگزاری جلسه ستاد شاهد و ایثارگر دانشگاه آزاد اسلامی دامغان

بنای ما بر حمایت جدی است

وزیر ارشاد: مردم کتاب را رها نکردند

جهان در شوک اتمی؛ روسیه و چین در ماه، پایگاه هسته‌ای می‌سازند

حباب‌های مرموز در داخل زمین

چرا مشوق‌های نوسازی در شهرداری‌های استان یزد خاک می‌خورد؟

رونمایی از کتاب حضرت فاطمه (س) با محتوای ١٠٠ ساله

زمین چگونه شگل گرفت؟

حضور نشر شاهد با حدود 20 اثر تازه در نمایشگاه کتاب تهران

تجلیل از خانواده معلم شهید غریب در اسارت «صفدر محمدی» در کرمانشاه

دیدار مدیریت شعب بانک سپه آذربایجان شرقی با سرپرست بنیاد شهید و امور ایثارگران استان

داروی دل نمی‌کنم کان که مریض عشق شد

بسته‌های تشویقی بازآفرینی برای مردم جذابیت ندارد

شهرستان‌های استان تهران 57شهید امدادگر تقدیم انقلاب کرده است

مدیرکل بنیاد مازندران از ثبت بیش از پنج هزار تاریخ شفاهی والدین شهدا خبرداد

گریه ای افتاد در من بی امان

تصاویری از ایستگاه فضایی با لنز 6000 میلیمتری از فاصله 400 کیلومتری

اسپیس ایکس از لباس جدید مخصوص راهپیمایی فضایی خود رونمایی کرد

چند ثانیه قبل از مرگ چه اتفاقی می افتد؟

پیش بینی بارش ها و دمای هوا تا آخر خرداد

جلسه وبیناری برنامه عملیاتی معاونت توسعه مدیریت، منابع و برنامه‌ریزی بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد

تشکل‌ها بازوی توانایی برای بنیاد شهید و امور ایثارگران هستند

احراز 50 پروند رزمندگان فاقد مدارک بالینی در استان البرز

تو را با غیر میبینم، صدایم درنمی‌آید

به مناسبت سالروز درگذشت دانشمند و جغرافی‌دانِ قرن چهاردهم، عبدالرزاق بغایری

شاهکار مهندسی SpaceX

با این تی‌شرت دیگر هنگام ورزش به بطری آب نیاز ندارید

رآکتور همجوشی هسته‌ای WEST رکورد زد؛ حفظ پلاسمای 50 میلیون درجه‌ای به‌مدت 6 دقیقه

برگزاری جشن بزرگ مروارید‌های ایران در اشکذر

چراغ های پانزدهمین جشنواره سراسری بچه های مسجد روشن شد

ایجاد 400 فرصت شغلی در مجموعه‎ی پایانه بار یزد

قاچاقچی سوخت در یزد نقره‌داغ شد

عیادت جمعی از اعضای تشکل‌های شاهد و ایثارگر از ایثارگران بستری در بیمارستان ساسان

پیام تسلیت رئیس بنیاد شهید و امور ایثارگران در پی درگذشت پدر شهیدان معظم «شیخ شعبانی»

«باران کوثری» سه داستان کوتاه را برای نابینایان روایت کرد

داستانک/ دختر کتابفروش

عرضه جدیدترین کتاب محمود دولت‌آبادی در نمایشگاه

کتاب جدید بهناز ضرابی زاده با نام «پری خانه ما» رونمایی می‌شود

تازه‌ترین نظریه توطئه؛ ما دو خورشید داریم که دومی پشت اولی پنهان شده!

شاید حیات بیگانه در حلقه‌های زحل یا مشتری پنهان شده باشد

قتل در یکی از محلات قدیمی یزد؛ قاتل دستگیر شد

نانوایی‌های پدافندی در یزد ایجاد شد

اکران مستند سینمایی "چهره پرداز" در سینما لبخند کیش

بخش خصوصی به "کیش" امید بسته است/ سادات نجفی: جزیره کیش می تواند نقش موثری در صنعت پخش ایفا کند

نقشه مرگبار یک قاچاقچی برای انتقال شیشه به زندان

جنایت هولناک جوان 22 ساله در خانه مجردی دایی اش