چاپ

خبر یزد - یک پژوهشگر حوزه میراث‌فرهنگی، متروکه و مخروبه شدن خانه‌های بافت تاریخی را بزرگترین تهدید برای این بافت جهانی عنوان می‌کند و در حین حال یزد را پیشتاز در حوزه حفاظت از بافت‌های تاریخی و مشارکت مردمی در این حوزه می‌داند.
«ساشا ریاحی مقدم» در گفت‌وگو با خبرنگار ایسنا – منطقه یزد، در این رابطه می‌گوید: زمانی که بافت و خانه‌های تاریخی، خالی از سکنه می‌شوند، دیگر مورد مرمت مستمر و دوره‌ای قرار نمی‌گیرند و به محض هر گونه آسیب به دلیل نبود سکنه و بی‌اطلاعی مالکان، نسبت به رفع آن اقدام نمی‌شود و اندک اندک این صدمات تا تخریب کامل آن پیش می‌رود.
وی که رفع این تهدید‌ها را مستلزم مشارکت مردم و ساکنان بافت تاریخی می‌داند، تصریح می‌کند: وسعت بافت‌های تاریخی شهری و روستایی بسیار زیاد است و از سوی دیگر، اعتبارات دولتی و دستگاه‌های مربوطه نیز جوابگوی این نیاز گسترده نیست.
ریاحی‌مقدم وضعیت بافت جهانی شهر تاریخی یزد را بسیار مطلوب و یزد را پیشتاز در حوزه حفاظت از بافت تاریخی عنوان می‌کند و می‌گوید: یزد در زمینه مشارکت‌های مردمی حتی در حوزه حفاظت از بافت‌های تاریخی عملکرد قابل قبولی دارد و در تمام کشور مثال زدنی است به طوری که حفاظت از بافت تاریخی نه تنها در شهر یزد بلکه در تمام استان به یک مطالبه مردمی و پویش تبدیل شده و با روند فعلی، آینده یزد بسیار درخشان است.
امکان زندگی مدرن در بافت‌های تاریخی مهیاست
مشاور اداره کل میراث فرهنگی استان یزد مهمترین راهکار رفع مشکل سکونت در بافت‌ های تاریخی را تامین زیرساخت‌های لازم به منظور احیای زندگی در این بافت‌ها می‌دادند و می‌گوید: مهیا کردن زیرساخت‌ها به معنای اعمال تغییرات در بدنه بافت مانند تعریض خیابان‌ها و ایجاد بناهایی ناهمسان نیست بلکه باید در قالب ایجاد شرایط و تسهیلاتی هر چند جزیی و کوچک مانند ساماندهی معابر، ایجاد زیرساخت‌های امدادی و بهداشتی اعمال شود.
وی با اشاره به لزوم روی آوردن به طرح‌های محرک به منظور ترغیب زندگی در بافت تاریخی، تصریح می‌کند: بافت تاریخی، ظرفیتی بسیار گسترده است و امکان زندگی لوکس، مدرن و بروز در این بافت کاملا مهیاست اما بسیاری از مردم از مسئله و شکل صحیح آن آگاه نیستند و زندگی در این خانه‌ها را به نوعی در سطح پایین می‌پندارند در حالی که مراجعه به الگوهای بین‌المللی کاملاً روشنگر این موضوع است.
ریاحی‌مقدم در این رابطه اضافه می‌کند: بهترین اقدام در این زمینه ایجاد الگوهایی برای مردم در بافت تاریخی است به عبارتی مراکز دولتی می‌توانند با خریداری و تجهیز به امکانات بروز ولی با حفظ اصالت‌ها و ارزش‌گذاری‌های بناهای تاریخی، الگوهای مورد نیاز مردم را معرفی کنند تا مدم با مشاهده‌ی این الگوها، سبک زندگی خود در این خانه‌های تاریخی را تغییر دهند.
وی ایجاد محرک‌های تشویقی و انگیزشی را از دیگر راهکارهای این موضوع عنوان و اظهار می‌کند: اگر شرایط خاصی مانند تخفیف‌هایی در پرداخت میزان عوارض، مالیات و هزینه‌های انرژی اعمال شود، فرد نسبت به خریداری یا مرمت خانه‌ خود ترغیب خواهد شد.
پیوند اقتصاد و بافت تاریخی مهمترین راه حفظ آن
پژوهشگر کشوری حوزه میراث فرهنگی، پیوند معیشت و اقتصاد جومع محلی بافت‌های تاریخی به حیات این بافت‌ها را عاملی تحریک‌کننده و موثر در حفظ این بافت‌ها برمی‌شمارد و تصریح می‌کند: زمانی که پای درآمد و صرفه اقتصادی وسط باشد، فرد نسبت به سرمایه‌ای که تامین‌کننده اقتصاد زندگی اوست، احساس مسئولیت می‌کند.
وی توسعه گالری‌ها، هتل‌ها، کافی‌شاپ‌ها و سایر مراکز اقتصادی را نشانه‌های مثبتی در پیوند زندگی و اقتصاد به بافت‌های تاریخی عنوان و تاکید می‌کند: تنها ابزار حفظ بافت‌های تاریخی، مشارکت مردم و ساکنان این بافت‌‌هاست و در غیر این صورت نمی‌توان مسئله متروکه و مخروبه شدن بافت‌های تاریخی را با در نظر داشتن قوانین قابل حل دانست لذا رفع این چالش‌ها به ایجاد انگیزه‌هایی برای زندگی در این بافت‌ها وابسته است.
ریاحی‌مقدم فروش خانه‌های بافت تاریخی به افراد غیربومی را نیز چالش دیگری در بافت‌های تاریخی مانند بافت تاریخی یزد می‌داند و ابراز می‌کند: زمانی که ارزش افزوده بافت‌های تاریخی افزایش می‌یابد، افراد زیادی نسبت به فروش خانه‌هایشان وسوسه می‌شوند، در حالی که نمی‌دانند با فروش این خانه‌ها، سرمایه‌های بزرگی را از دست می‌دهند که شاید دیگر توان بازخرید آن را نداشته باشند.
وی تنها راهکار مقابله با این چالش را آموزش جامعه محلی بافت‌های تاریخی عنوان می‌کند و در این باره ادامه می‌دهد: این جامعه باید این سرمایه‌ها را بشناسد و از نحوه بهره‌برداری از آن آگاه شود ضمن این که از بنای ارزشمند تاریخی خود نیز محافظت می‌کند.
این کارشناس حوزه میراث فرهنگی در ادامه از چالش حضور گردشگر در بافت‌های تاریخی یاد و خاطرنشان می‌کند: همانطور که یک گردشگر صرفه اقتصادی دارد، نیازمند خدمات و در بردارنده برخی از آثار برای شهر نیز خواهد بود که مهمترین آن‌ها آسیب‌هایی فرهنگی به این جامعه است چرا که هجوم فرهنگ‌های مختلف باید با آموزش دو جانبه با گردشگران و ساکنان بافت‌های تاریخی همراه باشد.
ریاحی مقدم در پایان تصریح می‌کند: البته حضور تعداد زیادی از گردشگران به ویژه در ایام پیک مسافر نیازمند زیرساخت‌هایی مربوط به فاضلاب، آب شرب، زباله و موارد مختلفی است که باید به مرور تامین شود تا با مشکل ورود جمعیت به این بافت‌ها روبرو نشویم چرا که بافت‌های تاریخی نیز گنجایش مشخصی دارند.
آغاز پویش پایش محلات بافت جهانی یزد
«علیرضا پورسلمان» جانشین پایگاه میراث جهانی شهر تاریخی یزد نیز از آغاز پویش پایش محلات بافت تاریخی یزد و حریم عرصه جهانی این بافت خبر می‌دهد و به خبرنگار ایسنا – منطقه یزد، می‌گوید: در این پویش، از کارشناسان و مردم به منظور همکاری با نیروهای پایگاه میراث جهانی شهر دعوت می‌شود تا از طریق مشکلات هر محله شناسایی و مورد بررسی قرار گیرد.
وی با بیان این که تاکنون شش محله از مجموع 17 محله بافت تاریخی شهر پایش شده است، می‌گوید: البته امکان رسیدگی به تمام مشکلات این محلات تاریخی با توجه به گستردگی و وسعت بافت دشوار است لذا از آنجایی که حفظ بافت تاریخی از مهمترین مسائل برای جهانی ماندن آن است، رفع مشکلات به ویژه مسئله امنیت بافت حائز اهمیت است.
این مسئول، خانه‌های متروکه را عمده‌ترین مشکل بافت تاریخی شهر عنوان و اضافه می‌کند: این بناها در معرض بیشترین آسیب هستند لذا باید در مورد مسئله امنیت بافت به صورت جدی کار شود که بهترین ناظر در این زمینه نیز مردم و ساکنان بافت تاریخی هستند.
پورسلمان با اشاره به اتمام پایش محلات بافت تاریخی در بازه زمانی دو ساله، در پایان تصریح می‌کند: بعد از پایش وارد فاز برنامه‌ریزی راهبردی خواهیم شد و مشکلات هر یک از محلات را طبق اولویت‌بندی‌های این چشم‌انداز مورد بررسی قرار خواهیم داد.
انتهای پیام