خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگی

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

بی‌احتیاطی در شب یلدا، 15 نفر را راهی بیمارستان کرد

مغز انسان با سرعتی بسیار آهسته اطلاعات را پردازش می‌کند!

جا دادن یک زمین فوتبال روی یک قاشق چای‌خوری!

رونمایی از یک ربات انسان‌نمای سریع‌تر از انسان

◄ حمل بار شهرستان میبد منوط به اخذ نوبت و مجوز سامانه اعلام بار شد/ قطع خدمات کارت هوشمند ناوگان رانندگان متخلف

کار پژوهش و تحقیقات در کنار روحیه ایثارگری چالش‌ها را برطرف خواهد کرد

اختتامیه جشنواره شهید پیشرفت یادبود شهید «محمدحسین رمضانخانی» برگزار شد

نقش مستقیم معادن در ایجاد تحول و ارزش‌آفرینی اقتصاد استان یزد

بخشی از کتاب/ زمان خیلی زود میگذرد

«خوف مابعدالطبیعی» به کتاب‌فروشی‌ها رسید

قصاص و 25 سال زندان برای عاملان قتل دختر فیلم بردار

ایران به جمع هفت کشور با فناوری تشخیص سرطان به کمک امواج کوانتومی پیوست

تولید قطعات پیچیده صنایع پزشکی و هوافضا با پرینترهای سه‌بعدی ایرانی

زمان قطع برق یزد امروز شنبه 1 دی 1403

برترین‌های مسابقات پارا بدمینتون کشور در یزد معرفی شدند

تصاویر/ دیدار و تجلیل از همسران 4 شهید یزد

رشد 240 درصدی آموزش کارور آتش کاری معدن

تعطیلی مدارس یزد فردا دوم دی ماه 1403 | مدارس یزد فردا یکشنبه 2 دی ماه 1403 تعطیل است؟

خطر بیخ گوش یزد

جرایم انضباطی برای 3 باشگاه لیگ برتری

3 فوتی و 3 مصدوم در حادثه خودروی سواری و کامیونت در محور اردکان

حمل‌ونقل عمومی رایگان، هدیه‌ روز مادر به بانوان یزد

اختتامیه اردوی «یاد عزیزان»، بازدید از مناطق عملیاتی کرمانشاه برگزار شد

یزد دومین استان بزرگ معدنی کشور با استخراج و فرآوری 32 نوع ماده معدنی

تمام درکم از دنیا...

عرضه ویژه 4 کتاب به مناسبت میلاد حضرت زهرا(س)

جشن کریسمس به سبک ناسا

کنترل ربات از راه دور با دستکش هوشمند

گوترش به دنیا هشدار داد؛ تلفیق مرگبار هوش مصنوعی و سلاح هسته‌ای

خطر در کمین بافت جهانی یزد

تصاویر/ دیدار و تجلیل از همسران چهار شهید یزد

مناسبت روز/ شنبه، اول دی‌ماه

برخورد 2 خودروی سواری و کامیونت در اردکان، 3 فوتی بر جا گذاشت

عملیات 2 بانده‌شدن قطعه دوم جاده بافق - بهاباد آغاز شد

صحبت های شنیدنی دکتر کاکاوند درباره فلسفه شب یلدا

رمان جدیدی از بولانیو منتشر شد

پیش‌بینی باران و برف در 26 استان

افزایش آلودگی هوای کلانشهرها از فردا

اسپیس‌ایکس 2 فرودگر خصوصی ماه را در ژانویه پرتاب می‌کند

گام بلند دانش بنیان‌ها در تولید انبوه داروی «نقص ایمنی مادرزادی»

مدیر کل بنیاد شهید و امور ایثارگران استان خوزستان با خانواده‌های شهدای شهرستان کرخه دیدار کرد

تمهیدات ویژه شرکت متد جهت حمایت از تولید تجهیزات توانبخشی جانبازان

حضرت زهرا (س)؛ نماد کمال انسانی و راهنمای زنان امروز

بخشی از کتاب/ همه این را میدانند، اما کمتر کسی به آن عمل می‌کند

ایران موفق به ساخت "میکروسکوپ مجازی تعاملی" شد

ایران در جمع تولیدکنندگان اسپکتروفتومتر در ایران

عزم جدی برای به‌کارگیری ظرفیت بانوان و جوانان در عرصه‌های مدیریتی استان یزد

صبحانه عدسی درست کن، محشر میشه | طرز تهیه عدسی خانگی خوشمزه و مقوی + ترفندهای ویژه لعاب دار شدن عدسی

مناسبت روز/ شنبه، 1 دی

جستجوی نور در ظلمت شب یلدا