چاپ

خبر یزد - در دنیای پرشتاب و پرتنش امروز، سلامت روان یکی از مهم‌ترین ارکان یک زندگی سالم و متعادل محسوب می‌شود. در این میان، ورزش به‌عنوان یکی از مؤثرترین و در دسترس‌ترین روش‌ها برای حفظ و بهبود سلامت روان شناخته شده است. بسیاری از تحقیقات علمی تأیید کرده‌اند که ورزش منظم می‌تواند به میزان قابل‌توجهی استرس و اضطراب را کاهش داده، خلق‌وخو را بهبود بخشد و حتی در درمان افسردگی نقش مهمی ایفا کند.
ورزش و نقش آن در سلامت روان
مهسا سادات حسینی، در گفت‌وگو با پانا با اشاره به اهمیت سلامت روان در زندگی مدرن اظهار داشت: «در سال‌های اخیر، آگاهی عمومی درباره نقش سلامت روان در کیفیت زندگی، رضایت فردی و موفقیت‌های اجتماعی افزایش یافته است. سلامت روان پایه تعادل زندگی است و بر توانایی سازگاری با تغییرات، مدیریت احساسات، حل مسائل، برقراری ارتباطات اجتماعی و حتی سلامت جسمانی تأثیر بسزایی دارد.»
وی با اشاره به نقش ورزش در بهبود سلامت روان افزود: «ورزش، علاوه بر تأثیرات فیزیکی، به‌طور مستقیم بر عملکرد مغز و ترشح مواد شیمیایی مؤثر بر خلق‌وخو تأثیر می‌گذارد. هنگام ورزش، بدن شروع به ترشح هورمون‌هایی مانند اندورفین، سروتونین و دوپامین می‌کند که نقش مهمی در کاهش استرس و افزایش احساس شادی دارند. همچنین، ورزش باعث کاهش سطح کورتیزول (هورمون استرس) شده و این امر به آرامش ذهن و بهبود تمرکز منجر می‌شود.»
ورزش، راهی مؤثر برای کاهش استرس و اضطراب
حسینی درخصوص نقش ورزش در کاهش استرس و اضطراب تصریح کرد: «استرس در حد متعادل می‌تواند به‌عنوان یک نیروی محرک عمل کند، اما استرس بیش از حد، سلامت روان و جسم را تحت تأثیر قرار می‌دهد. ورزش یکی از مؤثرترین راه‌ها برای کاهش استرس است، چراکه باعث ترشح اندورفین شده و بدن را در وضعیت آرام‌تری قرار می‌دهد. از سوی دیگر، ورزش باعث بهبود گردش خون و افزایش اکسیژن‌رسانی به مغز می‌شود که این امر تمرکز و عملکرد شناختی را تقویت می‌کند.»
وی درباره ورزش‌هایی که بیشترین تأثیر را بر کاهش استرس دارند، افزود: «ورزش‌هایی که ترکیبی از فعالیت بدنی و تمرکز ذهنی را شامل می‌شوند، مانند یوگا، پیاده‌روی، شنا، دوچرخه‌سواری و پیلاتس، به‌شدت در کاهش تنش‌های ذهنی مؤثر هستند. حتی یک پیاده‌روی ساده در طبیعت نیز می‌تواند موجب کاهش استرس و ایجاد احساس آرامش شود.»
نقش ورزش‌های گروهی در بهبود سلامت روان
این روان‌درمانگر با اشاره به تحقیقات علمی درخصوص تأثیر ورزش‌های گروهی بر سلامت روان اظهار داشت: «ورزش‌های گروهی به‌دلیل ایجاد حس تعامل اجتماعی، تعلق و حمایت گروهی، تأثیر بیشتری بر سلامت روان دارند. مطالعات نشان داده‌اند که افرادی که در ورزش‌های گروهی مانند فوتبال، بسکتبال و ورزش‌های باشگاهی شرکت می‌کنند، نسبت به افرادی که ورزش‌های انفرادی انجام می‌دهند، از سلامت روانی بالاتری برخوردارند. البته ورزش‌های انفرادی نیز مزایای خاص خود را دارند، اما ورزش گروهی می‌تواند احساس انگیزه و انرژی بیشتری ایجاد کند.»
ورزش و مقابله با افسردگی
حسینی درباره تأثیر ورزش بر افسردگی گفت: «افسردگی یکی از شایع‌ترین اختلالات روانی در جوامع امروزی است که علاوه بر تأثیر بر خلق‌وخو، سلامت جسمانی را نیز تحت تأثیر قرار می‌دهد. علائمی مانند خستگی مزمن، کاهش میل جنسی، کاهش اشتها و بی‌حوصلگی از نشانه‌های رایج افسردگی هستند. ورزش، به‌عنوان یک روش طبیعی و مؤثر، می‌تواند با افزایش ترشح سروتونین (هورمون شادی) و دوپامین (هورمون انگیزه و لذت)، نقش بسزایی در کاهش علائم افسردگی داشته باشد.»
وی در پاسخ به این پرسش که آیا ورزش می‌تواند جایگزین داروهای ضدافسردگی شود، توضیح داد: «ورزش می‌تواند یک مکمل عالی برای درمان افسردگی باشد، اما جایگزین کامل داروهای ضدافسردگی نیست. در موارد افسردگی خفیف، ورزش به‌تنهایی می‌تواند مؤثر باشد، اما در افسردگی‌های شدید، درمان دارویی تحت نظر پزشک نیز ضروری است.»
تأثیر ورزش در فضای باز بر سلامت روان
این روان‌درمانگر با اشاره به تحقیقات انجام‌شده درباره تأثیر ورزش در محیط‌های طبیعی، عنوان کرد: «ورزش در فضای باز، مانند پارک‌ها و مناطق سرسبز، تأثیر بیشتری در کاهش اضطراب و افزایش شادی دارد. نور خورشید، هوای تازه و صدای طبیعت، همگی به بهبود خلق‌وخو و کاهش تنش‌های روانی کمک می‌کنند. به همین دلیل، توصیه می‌شود افراد تا حد امکان ورزش را در محیط‌های باز انجام دهند.»
ورزش و افزایش بهره‌وری در محیط کار و تحصیل
حسینی در ادامه با اشاره به تأثیر ورزش بر عملکرد کاری و تحصیلی اظهار داشت: «ورزش، علاوه بر تقویت جسم، باعث افزایش انگیزه، تمرکز و انرژی می‌شود. کارمندانی که به‌طور منظم ورزش می‌کنند، از بهره‌وری بالاتری برخوردارند و کمتر دچار فرسودگی شغلی می‌شوند. همچنین، دانش‌آموزان و دانشجویانی که تحت فشار امتحانات قرار دارند، می‌توانند با انجام ورزش‌هایی مانند یوگا و ایروبیک، استرس خود را کاهش داده و تمرکز بیشتری کسب کنند.»
ترکیب ورزش با تمرینات ذهن‌آگاهی برای کاهش اضطراب
این روان‌درمانگر با اشاره به تأثیر تمرینات ذهن‌آگاهی در کنار ورزش، تأکید کرد: «ترکیب ورزش با روش‌هایی مانند مدیتیشن، تمرینات تنفس عمیق و ذهن‌آگاهی، می‌تواند اثرات ورزش را در کاهش استرس و اضطراب دوچندان کند. این روش‌ها به افراد کمک می‌کنند تا ارتباط عمیق‌تری با بدن و ذهن خود برقرار کنند و آرامش بیشتری را تجربه کنند.»
حداقل میزان ورزش برای بهبود سلامت روان
وی درباره میزان ورزش لازم برای تأثیرگذاری بر سلامت روان گفت: «تحقیقات نشان داده‌اند که حداقل 30 دقیقه ورزش در روز، 3 تا 5 روز در هفته، می‌تواند تأثیرات قابل‌توجهی بر کاهش استرس، اضطراب و افسردگی داشته باشد. البته، هر فرد باید براساس شرایط جسمانی و روحی خود، برنامه‌ی ورزشی مناسبی را انتخاب کند.»
نتیجه‌گیری
در پایان، این روان‌درمانگر توصیه کرد: «اگر می‌خواهید سلامت روان خود را بهبود دهید، ورزش را به بخشی از زندگی روزمره خود تبدیل کنید. مهم نیست که چه نوع ورزشی انجام می‌دهید؛ مهم این است که به‌طور منظم و مستمر ورزش کنید. حتی یک پیاده‌روی ساده می‌تواند تأثیر شگرفی بر روحیه و انرژی شما داشته باشد. پس از همین امروز شروع کنید.»