خبر یزد

آخرين مطالب

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب فرهنگی

حکیم یزدی؛ خالق منظومه‎ای گمشده در باب علم طب
  بزرگنمايي:

خبر یزد -  محقق و پروهشگر یزدی میرزا محمدعلی متخلص به «حکیم یزدی» که بعضاً با تخلص «قتیل» نیز از وی نام برده می‌شود را طبیبی حاذق و در عین حال شاعری سرشناس در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار نام می‌برد و می‌گوید: این طبیب خوش سلیقه‌ی یزد علاوه بر دیوان غزلیات، کتابی را در زمینه‌ مسائل علم طب و درمان به نظم و با عنوان «منظومه ناصری» سروده که اطلاعی در مورد مکان نگهداری آن در دست نیست.
«حسین مسرت» در گفت‌وگو با ایسنا یکی از مشاهیر استان را «میرزا محمدعلی حکیم یزدی» نام می‌برد و در مورد وی تصریح می‌کند: حاج میرزا «محمّدعلی» فرزند «میرزا عبدالوّهاب» و متخلّص به «حکیم» بود که در سال 1242 هجری قمری در یزد به دنیا آمد.
وی ادامه می‌دهد: میرزا محمدعلی به غیر از آن که طبیبی حاذق بود، شاعر سرشناسی در یزدِ دوره ناصرالدین شاه قاجار بود و به همین دلیل نیز اطللاعات کمی در مورد زندگی‌اش موجود است.
مسرت به نقل از وامق یزدی که از میرزا عبدالوّهاب پدر میرزا محمدعلی با لقب «علامه العلمایی، جالینوس الزمانی» یاد کرده است، می‌گوید: نسلاً بعد نسل، طبیب و طبیب‌زاده بوده‌اند.
وی خاطرنشان می‌کند: میرزا محمّدعلی که ابوالقاسم ملکی یزدی از او به عنوان «فقیه، عارف، ادیب و شاعر» یاد می‌کند، نخست تخلّص شاعری «قتیل» را داشت و وامق او را چنین توصیف می‌کند: «جوانی است مطبوع و شکیل و با حداثت سن، به غایت دانا و نبیل»؛ اما بعدها به واسطه‌ی اشتهار در طب به شیوه‌ی نیاکانش تخلّص «حکیم» را برمی‌گزیند و ملقب به «حکیم‌باشی» می‌گردد.
این محقق یزدی می‌گوید: وامق یزدی در مورد طبع شعر حکیم‌باشی می‌نویسد؛ «در غزل، پیرو سبک صائب تبریزی و کلیم کاشانی بوده است و به درج نمونه‌هایی از اشعار او در تذکره‌اش به نام میکده می‌پردازد.»
مسرت با اشاره به این که حکیم‌باشی از شاگردان یحیی مدرّس(فدایی یزدی) شاعر دوره قاجار یزد بوده است، اظهار می‌کند: دیوان غزلیّات او که به خط نسخ و نستعلیق زیبای خود اوست شامل نزدیک به 1500 بیت است که برگزیده غزلیّات و رباعیّات آن از سوی «محمود ملکی» در حدود سال 1356 هجری شمسی چاپ شده است.
به گفته این پژوهشگر حوزه‌ی فرهنگ و ادب، حکیم یزدی که از اطبّای خوش سلیقه‌ی این دیار بوده، کتابی هم در زمینه‌ی مسائل علم طب و درمان را به گونه‌ی منظوم سروده و به «منظومه‌ی ناصری» موسوم ساخته ولی عمرش به پایان رسیده لذا برادرش یعنی آقا میرزا جواد فیلسوف الحکما، آن را به پایان رسانده است.
وی متذکر می‌شود؛ چنانکه در تذکره‌ سخنوران یزد دیده می شود او غزلی به استقبال غزل ناصرالدّین شاه قاجار سروده و شاید به همین سبب، کتاب طبّ منظوم خود را به شیوه‌ی دیگر نویسندگان عصر ناصری، «منظومۀ ناصری» نام نهاده است ولی در دیباچۀ غزلیّات حکیم که بخشی از آن را «محمود ملکی» آورده، نامش بنا بر بیت زیر «طیب الاطبّا» است؛ «در این نسخه گل‌ها چو منظوم شد به طیب الاطبّا موسوم شد»
وی با بیان این اطلاعی در مورد مکان نگهداری این نسخه در دست نیست، اضافه می‌کند: البته وزیری می‌نویسد که نسخه مذکور نزد اولادش نگهداری می‌شود و چنان که از درون دیباچه‌ی غزلیّات حکیم برمی‌آید، نزد محمود ملکی یزدی بوده است.
مسرت در ادامه با بیان این که جامع‌ترین جایی که اشاره به زندگی، آثار و خاندان او دارد، دیباچه‌ی غزلیّات حکیم به کوشش «محمود ملکی یزدی» است، به نقل از آن می‌گوید: حکیم «علوم متداوله‌ عصری را در یزد تکمیل و به شغل طبابت که حرفه‌ی اجدادی او بوده، می‌ورزد و در سال 1262 قمری برای دیدن ممالک مختلفه به مسافرت پرداخته و در 1264 قمری از راه تهران به یزد مراجعت می‌کند. آنچه مسلم است شاه وقت [ناصرالدّین شاه قاجار] فریفته‌ی معلومات و دانش او شده و اصرار می‌ورزد که در تهران معظّم‌له را نگاه دارد، ولی به وطن مألوف مراجعت می‌کند و به امر طب و طبابت اشتغال می‌ورزد.»
وی با بیان این که حکیم در سال 1287 هجری قمری در یزد درمی‌گذرد، ابراز می‌کند: او دارای دو دختر و سه پسر بود که هر سه طبیب بودند؛ میرزا محمّد صادق طبیب که طبیب مقیم یزد بود، میرزا مرتضی حافظ الصحّۀ یزدی ملقب به مسیح الممالک و رئیس حفظ الصحّۀ یزد در زمان مظفرالدّین شاه قاجار، و نیز میرزا عبدالوّهاب ملکی یزدی معروف به ملک الاطبّاء که طبیب مقیم یزد و دارالشفای رضوی مشهد بود.
مسرت در پایان خاطرنشان می‌کند؛ حکیم یزدی همچنین جدّ میرزا محمّدعلی حافظ الصحّۀ یزدی رئیس کمیسیون حفظ الصحّۀ یزد، جدّ میرزا غلامحسین سلطان الحکما و جدّ دکتر محمد حافظی(درگذشت سوم شهریور 1339 شمسی) پزشک مقیم تهران و یزد که همگی از فرزندان میرزا مرتضی بودند و نیز جدّ دکتر میرزا ابوالفضل مسیح الممالک(کمال‌نیا)پزشک مقیم یزد و مشهد و دکتر محمّدعلی ملکی یزدی وزیر بهداری دولت دکتر محمّد مصدق در سال 1330شمسی از فرزندان میرزا عبدالوهاب بود.
 

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/627675/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

ارتقای کیفیت زیره کفش با مواد اولیه نانویی ایرانی

ابداع ماده‌ نوینی با قابلیت جذب دی اکسید کربن و ذخیره انرژی

پیاده روی جالب فضانوردان

اعمال محرومیت استقلال در یزد/ بازی با سپاهان با تماشاگر

محرومیت تماشاگران استقلال از آزادی به یزد منتقل شد!

سالانه بیش از یک میلیون مترمکعب پساب در تصفیه‌خانه فاضلاب اردکان تولید می‌شود

اختتامیه جشنواره شهید پیشرفت یادبود شهید «رمضانخانی» برگزار شد

هواداران استقلال در یزد محروم‌اند، نه مقابل سپاهان

اعمال محرومیت استقلال در یزد

افزایش آلودگی هوا در 10 شهر از فردا تا آخر هفته

محرومیت استقلال در یزد

هشدار؛ آژیر قرمز در این شهرها به صدا درآمد

تعامل بین مدیران قضایی و نمایندگان مجلس موجب هم‌افزایی و ارتقای سطح خدمت به مردم می‌شود

ادامه برتری مدعیان در لیگ والیبال زنان

تعامل مدیران قضایی و نمایندگان مجلس موجب هم‌افزایی و ارتقای سطح خدمت به مردم می‌شود

هشدار آلودگی هوا برای 10 کلانشهر| هشدار برای تهران تا آخر هفته

بی‌احتیاطی در شب‌نشینی‌های یلدایی، 15 نفر را راهی بیمارستان کرد

صدور هشدار آلودگی هوا برای10 شهر

هشدار هواشناسی درباره آلودگی هوا برای 10 کلانشهر

هشدار آلودگی هوا برای 10 کلانشهر

شعرخوانی زیبای دکتر کاکاوند

داستانک/ تست استخدام

چاپ مجموعه مقالات ت.اس.الیوت درباره کارکرد اجتماعی شعر

شعرخوانی دختر شیرین زبان

بزرگترین تونل زیر آبی جهان در چین تکمیل شد

اولین ضربان‌ساز دو حفره‌ای بدون سرب در قلب یک بیمار 13 ساله کاشته شد

«اوپن‌ای‌آی» از مدل هوش مصنوعی o3 رونمایی کرد

کشف جدید تلسکوپ‌های ناسا در یک صحنه جنایت کیهانی

اضافه شدن قابلیت هوش مصنوعی به موتور «جستجوی گوگل»

احتمال غیبت چهار بازیکن استقلال مقابل چادرملو

ورزشکار قمی مدال برنز پارابدمینتون قهرمانی کشور را کسب کرد

غیبت 4 بازیکن استقلال مقابل چادرملو

یزد امروز برفی و بارانی خواهد بود

پیش بینی آب و هوای یزد برای فردا یکشنبه 2 دی 1403: افزایش باد و بارش پراکنده

آغاز عملیات دو بانده‌سازی قطعه دوم جاده بافق ـ بهاباد

گاز مونوکسیدکربن در شب یلدا 15 نفر را در یزد روانه بیمارستان کرد

حسن‌زاده: محرومیت تماشاگران استقلال در یزد اجرا می‌شود

کشف 32 هزار لیتر گازوئیل قاچاق در یزد

گاز مونوکسیدکربن در شب یلدا 15 نفر را در یزد راهی بیمارستان کرد

تجلیل استاندار سمنان از همسر والامقام سردار شهید «سید رضی موسوی»

اولین مرکز خصوصی دیالیز استان سیستان و بلوچستان افتتاح شد

اردوی درمانی، آموزشی و فرهنگی ویژه جانبازان اعصاب و روان برگزار می‌شود

انتشار کتاب «روانکاوی و انقلاب»

ای در درون جانم و جان از تو بی خبر

شعرخوانی زیبا از سوگل مشایخی

آخرین وضعیت محمدعلی موحد در بیمارستان

بی‌احتیاطی در شب یلدا، 15 نفر را راهی بیمارستان کرد

مغز انسان با سرعتی بسیار آهسته اطلاعات را پردازش می‌کند!

جا دادن یک زمین فوتبال روی یک قاشق چای‌خوری!

رونمایی از یک ربات انسان‌نمای سریع‌تر از انسان