بزرگنمايي:

خبر یزد - دفتر مطالعات فرهنگ و آموزش در «گزارش راهبردی وضعیت دوپینگ در ورزش ایران »آورده است که تهدیدهای دوپینگ و سوء‌مصرف مواد ممنوعه به‌ویژه از جنبه‌ سلامتی بسیار جدی است. شیوع دوپینگ در کشور بین ورزشکاران یک نگرانی جدی است و از‌آنجاکه اطلاعات آماری و تحلیلی موثقی در مورد وضعیت دوپینگ ورزش ایران وجود ندارد؛.
مطابق یافته‌ها‌ در مورد دوپینگ تناسب ‌اندام نیز اطلاعات آماری موثقی وجود ندارد و وجود برخی از پرونده‌های منجر به فوت از فجایع جبران‌ناپذیر این حوزه است. در این گزارش تصریح شد نرخ مثبت شدن دوپینگ به‌ترتیب در رشته‌های بدن‌سازی و پرورش اندام، جودو‌/ کوراش، وزنه‌برداری، کشتی و دو‌و‌میدانی نسبت به سایر رشته‌های ورزشی بالاتر بوده و مواد استروئیدی بیشترین استفاده را در بین ورزشکاران دوپینگی داشته است. بیشترین عملکرد ستاد ملی مبارزه با دوپینگ مربوط به انجام آزمایش‌ها (تست‌های) دوپینگ بوده و در برخی از حوزه‌ها مانند حوزه مدیریت انطباق عملکرد با چالش جدی مواجه است.
در این گزارش بیان شده بودجه ستاد ملی مبارزه با دوپینگ وابسته به فدراسیون پزشکی ورزشی است؛ در‌حالی‌که طبق قانون ستاد باید مستقل از بدنه ورزش و دولت عمل کند. تخصیص ردیف بودجه مستقل توسط سازمان برنامه و بودجه به ستاد‌؛ تبدیل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ به سازمان مبارزه با دوپینگ؛ تدوین سیاست‌ها و راهبرد‌های آموزشی پیشگیرانه با محوریت دوپینگ تناسب ‌اندام و ورزش‌های با ریسک بالای ارتکاب به دوپینگ، نظارت شورای عالی مبارزه با دوپینگ بر همکاری ایران نادو، صدا و سیما و آموزش و پرورش در زمینه آگاهی‌بخشی به خطرات دوپینگ، تدوین و اجرای سازوکار ثبت مرگ ناشی از استفاده از مواد نیروزا توسط پزشکی قانونی، ثبت پرونده‌های کیفری مربوط به دوپینگ، تقویت اقدامات نظارتی و افزایش همکاری‌های بین‌بخشی جهت کنترل استروئیدهای آنابولیک‌ شایع از‌جمله پیشنهادات برای ارتقای چارچوب مبارزه با دوپینگ ایران است.
در توضیح دیگر یافته های گزارش مرکز پژوهش ها بیان شده که بررسی داده‌های مربوط به وضعیت دوپینگ در ایران نشان می‌دهد بیشترین اقدامات انجام شده توسط ستاد ملی مبارزه با دوپینگ مربوط به انجام آزمایش‌های دوپینگ بوده و توجه به دوپینگ تناسب اندام مورد غفلت واقع شده در‌حالی‌که بیشترین خطرات و تهدیدهای این حوزه مربوط به ورزشکاران عادی تناسب اندام است. شیوع دوپینگ به‌ترتیب در بین رشته‌های پرورش اندام، جودو/ کوراش، وزنه‌برداری، کشتی و دوومیدانی نسبت به سایر رشته‌ها بیشتر است و ورزشکاران این رشته‌ها در معرض خطر بالاتری از ارتکاب به دوپینگ قرار دارند. به‌طور‌کلی داده‌های مربوط به دوپینگ رقابتی نشان می‌دهد روند مثبت شدن دوپینگ در طول یک دهه روندی کنترلی بوده و نرخ مثبت شدن دوپینگ حول‌و‌حوش عدد 3 بوده است. همچنین نتایج نشان می‌دهد، مردان بیشتر از زنان مرتکب دوپینگ می‌شوند و مواد غیرخاص و استروئیدی بیشترین میزان مصرف را در بین ورزشکاران دوپینگی داشته‌اند که این مورد با احتمال بسیار زیاد نشان‌دهنده دوپینگ آگاهانه ورزشکاران است.
یافته دیگر این گزارش نشان می دهد از‌آنجاکه رشته‌های کشتی، وزنه‌برداری و دوومیدانی جزو رشته‌های مدال‌آور در المپیک و بازی‌های آسیایی هستند و عملکرد این رشته‌ها بر جایگاه ورزشی کشور بسیار مؤثر است؛ بنابراین قرار گرفتن این رشته‌های ورزشی در فهرست رشته‌های پرخطر تهدیدی برای جایگاه ورزشی کشور قلمداد می‌شود. همچنین ستاد ملی مبارزه با دوپینگ از نظر ساختار و امکانات و منابع دارای چالش‌های جدی است که این چالش‌ها در جهت رفع موانع فنی نیز کفایت نمی‌کند و وضعیت موجود ستاد اجازه گسترش مأموریت‌ها و اقدامات پیشگیرانه را نمی‌دهد.
در این گزارش پیشنهاد شده است شناخته شدن ستاد ملی مبارزه با دوپینگ ایران به‌عنوان یک نهاد فرهنگی در حوزه ورزش و تخصیص ردیف بودجه مستقل توسط سازمان برنامه و بودجه به ستاد؛ حمایت مالی مستقل از ستاد ملی مبارزه با دوپینگ این امکان را به ستاد می‌دهد که مستقل از نهادهای دیگر عمل کند که منجر به بی‌طرفی در تصمیم‌گیری‌ها و مانع هرگونه تضاد منافع و افزایش اقتدار این نهاد است. و ارتقای سطح سازمانی ستاد و تبدیل ستاد ملی مبارزه با دوپینگ به سازمان مبارزه با دوپینگ ؛ جهت ارتقا کارایی و اثربخشی این نهاد ضروری است.
در ادامه پیشنهادات این گزارش آمده تدوین سیاست‌ها و راهبردهای آموزشی پیشگیرانه با محوریت دوپینگ تناسب اندام و ورزش‌های با ریسک بالای ابتلا به دوپینگ مانند بدن‌سازی و پرورش اندام، جودو‌/ کوراش، وزنه‌برداری، کشتی و دوومیدانی؛ توجه به دوپینگ تناسب اندام و ورزش‌های با ریسک بالای ارتکاب به دوپینگ تدوین برنامه‌های روان‌شناختی و مشاوره‌ای و همچنین برنامه‌های آگاهی‌بخشی می‌تواند به ایجاد یک فرهنگ ورزشی سالم‌تر و پایدارتر کمک کند و در بلندمدت هزینه اقدامات کنترلی مانند افزایش آزمایش‌های دوپینگ را کاهش دهد و از‌آنجاکه اطلاع‌رسانی و آگاهی‌بخشی نسبت به پیامدهای دوپینگ در سطح جامعه به‌ویژه آگاهی‌بخشی به جوانان و نوجوانان یکی از اقدامات مهم پیشگیرانه در مبارزه با دوپینگ است. از‌این‌رو، ضرورت د شورای عالی مبارزه با دوپینگ علاوه‌بر تقویت و ساماندهی بستر همکاری مؤثر ستاد مبارزه با دوپینگ با صدا و سیما و آموزش و پرورش بر همکاری این سه نهاد نظارت کند.
متن کامل گزارش را اینجا بخوانید: