خبر یزد

آخرين مطالب

معادل سازی کلمه تیک! مقالات

معادل سازی کلمه تیک!
  بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا / سیدعباس امام، معادل‌سازی‌ها و واژه‌ها را نوعی قرارداد می‌خواند و می‌گوید: بیش از 60 سال است که «تیک» در زبان فارسی جا افتاده است، همانطور که گفته شد زمانی که کلمه‌ای جا بیفتد، معادل‌سازی برای آن سخت می‌شود. 
فرهنگستان زبان و ادب فارسی (در سه دوره نسبتاً مجزا در طول فعالیت‌های آن) هزاران نوواژه فارسی در برابر واژه‌ها و اصطلاحات غیرفارسی ساخته و به گنجینه زبان فارسی اضافه کرده و به نوعی باعث غنا و توانمندسازی آن شده‌ است. از سوی دیگر به علل گوناگون و از جمله نو بودن واژه‌های پیشنهادی و ناآشنایی کاربران فارسی زبان با برخی از آن نوواژه‌ها، هم عوام و گاه خواص، در مخالفت با این سیاست واژه‌گزینی فرهنگستان، لطیفه‌هایی ساخته‌اند.
گروه واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی معادل واژه «تیک»(tick) به معنای «تایید مطلب» را «هفتک» انتخاب کرده است.
نسرین پرویزی، معاون واژه‌گزینی فرهنگستان زبان و ادب فارسی در این باره گفته است: واژه «تیک» که علامتی پرکاربرد در زبان فارسی است، در گروه‌های واژه‌گزینی فرهنگستان بررسی و معادل «هفتک» برای آن انتخاب شد. شباهت ظاهری علامت «تیک» به «عدد هفت» در زبان فارسی، ملاک این معادل گزینی بوده است.
همانطور که اشاره شد واژه‌های مصوب فرهنگستان زبان و ادب فارسی معمولا با برخوردی طنزآمیز و شوخی و استهزاء همراه می‌شوند و «هفتک» هم مستثنی نبوده است. 
حال عباس امام، پژوهشگر، مترجم و استاد دانشگاه چمران در ‌پی این موضوع در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به یادداشت خود با عنوان ««کِشْ‌لُقمه» کجاش اشکال داره!؟» در سخنانی گفت: واژه‌گزینی در فرهنگستان زبان در دوره‌های مختلف، روال خاص خود را داشته و دارد؛ زبان‌شناسان و ادبا برای کلمات و اصطاحات معادل‌یابی می‌کنند اما واژه‌هایی که از زبان‌های دیگر وارد زبان فارسی می‌شود، به‌قدری گسترده است که معادل‌سازی برای همه آن‌ها امکان‌پذیر نیست.
او با تأکید بر قراردادی بودن معادل‌سازی‌ها برای لغت و اصلاحاتی که از زبان‌های دیگر وارد زبان می‌شوند و حتی واژه‌ها در زبان گفت: به دلیل قراردادی بودن واژه‌ها در زبان‌ها، اگر برای معادل‌سازی واژه‌ای دیر اقدام شود و واژه دیگری در جامعه زبانی جا بیفتد، جا افتادن واژه جدید سخت می‌شود. به‌طور مثال حدود 30 سال پیش کسی حاضر نبود، به جای «سوبسید» بگوید «یارانه»؛ زیرا «سوبسید» جا افتاده بود و کسی با «یارانه» آشنایی نداشت و نمی‌دانستند چیست اما بعدها این موضوع پدیده عمومی در سطح کشور شد، همه طبقات اجتماع هر روز با آن سروکار پیدا کردند و این واژه جا افتاد.
امام خاطرنشان کرد: تا زمانی که موضوعی، عمومی نشود یا فرهنگستان برای معادل‌سازی سرعت عمل به خرج ندهد، این موضوع سخت می‌شود. اگر پنجاه سال پیش به جای پیتزا می‌گفتند «کش لقمه» چه‌بسا امروزه همه ما به‌راحتی می‌گفتیم «کش‌لقمه». واژه‌ها، ارزش ذاتی ندارند و همانطور که گفته شد قراردادی هستند، اگر در معادل‌سازی سرعت عمل و سلیقه به کار رود، مردم استفاده می‌کنند. البته برخی از کلمات و اصطلاحات تخصصی‌تر بوده و برای مردم نیست و دردسرهایش کمتر است.
این پژوهشگر درباره اینکه فرهنگستان از موج واژه‌هایی که وارد زبان فارسی می‌شود، جا می‌ماند، توضیح داد: فرهنگستان دیر می‌جنبد و از طرف دیگر اقیانوسی از واژه‌ها از رشته‌های و شاخه‌های مختلف علمی به زبان کوچکی مانند زبان فارسی می‌ریزد و مرتب هم واژه‌های جدید ساخته می‌شود و کشور ایران نمی‌تواند برای همه معادل‌سازی کند و بنابراین ساخت معادل طول می‌کشد و چون زمان زیادی می‌برد تا فرهنگستان برای آن‌ها معادل‌سازی کند ، طبیعی است که جا بماند و واژه‌ها به همین ترتیب استفاده و بعدها مشکل‌ساز می‌شود.
او یادآور شد: بسیاری از معادل‌هایی که در فرهگستان ساخته شده‌اند، امروزه به کار می‌روند، مثلا به راحتی می‌گوییم «دادگستری» اما زمانی که این واژه ساخته شد بسیاری می‌گفتند «عدلیه» وجود دارد و چه نیازی به واژه جدید است. یا «دادگاه که قبلا می‌گفتند «محکمه»، یا می‌گفتند «بلدیه» جا افتاده چرا بگوییم «شهرداری».
این پژوهشگر درباره واکنش‌هایی که درباره توضیح واژه «هفتک» در فضای مجازی مطرح می‌شود، گفت: «تیک» بیش از 60 سال است که در زبان فارسی جا افتاده است، همانطور که گفته شد زمانی که کلمه‌ای جا بیفتد، معادل‌سازی برای آن سخت می‌شود. هشتاد سال پیش به جای «زیست‌شناسی» می‌گفتند «علم‌الحیات» اما امروزه همه می‌گویند «زیست‌شناسی»، زیرا در مدرسه و کتاب‌های درسی و مجله‌ها از این واژه استفاده می‌شود. جا افتادن واژه‌ها به سازوکارهای تبلیغ واژه‌ها نیز بستگی دارد. البته گاه ملت جوک می‌سازند و این جوک‌ها در میان مردم جا می‌افتد. فرهنگستان هیچ‌گاه نگفته «کش‌لقمه» بلکه جوک بوده یا فرهنگستان معادلی برای «کروات» نساخته است اما برخی طنز ساخته از «دارزآویز زینتی» استفاده کرده‌اند.
او با اشاره به جا افتادن واژه‌هایی چون «پیامک» به دلیل عمومی و پرکاربرد بودن و استفاده زیاد از آن توسط مردم، گفت: در برابر کلمات تخصصی‌تر مانند «تیک‌» مقداری مقاومت زیاد می‌شود که چیز عجیبی نیست، از طرف دیگر با توجه به قراردادی بودن واژه‌ها، «هفتک» جای «تیک» چیز عجیبی نیست. همه کلماتی که در زبان مادری مردم است، شسته و رفته نیست. برساخته‌هایی چون «هفتک» در زبان عامیانه خود هم داریم مثلا «سگک» داریم یا «خشتک شلوار»، این کلمات جا افتاده‌اند و استفاده می‌شوند. 
عباس امام در پایان گفت: به دلیل گستردگی واژه‌هایی که وارد زبان فارسی می‌شود، فشار زیادی به زبان وجود دارد و هر ساله نیز هزاران لغت ساخته می‌شود و از طرف دیگر نیروی فرهنگستان کم بوده و سخت‌گیری بیشتری دارند به همین دلیل، فرهنگستان از معادل‌سازی بسیاری از واژه‌ها جا می‌ماند.

لینک کوتاه:
https://www.khabareyazd.ir/Fa/News/691914/

نظرات شما

ارسال دیدگاه

Protected by FormShield
مخاطبان عزیز به اطلاع می رساند: از این پس با های لایت کردن هر واژه ای در متن خبر می توانید از امکان جستجوی آن عبارت یا واژه در ویکی پدیا و نیز آرشیو این پایگاه بهره مند شوید. این امکان برای اولین بار در پایگاه های خبری - تحلیلی گروه رسانه ای آریا برای مخاطبان عزیز ارائه می شود. امیدواریم این تحول نو در جهت دانش افزایی خوانندگان مفید باشد.

ساير مطالب

نرخ بیکاری در 26 استان تک رقمی شد؛ تهران کمترین، سیستان و بلوچستان بیشترین

تریبون ها علیه مسعود پزشکیان و دولتمردانش؛ موافقان دیروز رئیسی در صف منتقدان امروز رئیس جمهور!

دلهره آورترین لحظه در تاریخ کاوشِ مریخ

حسگر نوار قلب در یک حلقه هوشمند جدید گنجانده شد

تدوین بسته‌های گردشگری برای توسعه صنعت گردشگری اردبیل

کالاهای اساسی با قیمت مناسب در سکوهای تنظیم بازار توسط شهرداری‌ها عرضه می‌شود

جدول خاموشی برق یزد سه شنبه 18 دی 1403 اعلام شد | زمان قطعی برق یزد سه شنبه 18 دی 1403

ابتلای بیش از هزار یزدی به آنفلوانزا از ابتدای سال تاکنون

ثبت‌نام اعتکاف در یزد آغاز شد

طرز تهیه جغول بغول

افتخارآفرینی عکاس یزدی با کسب 4 مدال طلای جهانی

جدیدترین تقریظ رهبر انقلاب در میبد رونمایی می‌شود

آشنایی با کتابی که تاریکی را به شکل یک شخص جالب به کودکان نشان می‌دهد

مشاعره نجف‌زاده و دانشمند با موضوع ریا!

خواندن قسمتی از کتاب عاشورایی منظومه ظهر روز دهم

معرفی یک کتاب نوجوان که حال خوب تزریق می‌کند

نگاهی به زندگی شاعر معاصر کشورمان قیصر امین پور

خواندن قسمتی از کتاب نوجوانه از قیصر امین پور

مجموعه‌ای از کتاب‌های فرانکلین درباره ترس

بازوی شگفت انگیز رباتیک

آنتارس درخشان ترین ستاره صورت فلکی عقرب

دیدار استاندار اردبیل با خانواده معظم شهدا در شهرستان نمین

روشی برای مواجه شدن کودکان با ترسشان با استفاده از کتاب

معرفی کتابی که احساس ترس را به کودکان می‌شناساند

شعر انتخابی هاجر جعفرزاده در مرحله اول رقابت شاعران فصل سوم

میزان پرش در سیارات مختلف

جاروبرقی رباتیک جدیدی که یک بازو برای جمع‌آوری وسایل دارد

برگزاری سه کارگاه آموزشی با هدف توانمندسازی مدیران شرکت‌های دانش‌بنیان و فناور

افتتاح مجموعه درسا الیاف کویر میبد به عنوان مجموعه ای مولد و همگام با محیط زیست در استان یزد

جولان 3 ویروس در کشور

شعرخوانی زیبای هوشنگ ابتهاج

فناوری چینی‌ها برای ترجمه لحظه‌ای افکار

آغاز ثبت نام تکمیل ظرفیت رشته‌های کارشناسی پیام نور یزد

جشنواره شعر و مدیحه‌سرایی حضرت علی‌اکبر تمدید شد

فلاح تصمیم به جدایی گرفت

دفاع از بیت‌المال را نباید به مسائل سیاسی و جناحی گره زد

شعر انتخابی مسیح‌الله سیامک در مرحله دوم رقابت شاعران فصل سوم

انتصاب هیئت علمی جایزه کتاب سال

با این فِر هوشمند پیتزای دلخواه خود را بپزید

ساخت نخستین دستگاه اختصاصی تعیین اصالت زعفران در کشور

راهکار پژوهشگران دانشکدگان فنی دانشگاه تهران برای ناترازی انرژی

ادغام پاوربانک بی‌سیم و نگه‌دارنده موبایل در یک دستگاه!

رابط مغز و تراشه افکار را به گفتار رمزگشایی کرد

ابرهوش‌ مصنوعی در سال 2025 پا به بازار کار می‌گذارد

بزاق دهان فرسودگی شغلی فرد را نشان می دهد

بیش از 11 هزار دانش‌آموز یزدی در مسابقه کتابخوانی عطر انتظار ثبت‌نام کردند

پیش بینی آب و هوای یزد برای فردا سه شنبه 18 دی 1403

تضمین انقلاب اسلامی با ترویج فرهنگ ایثار و شهادت میسر است / در دهه فجر باید به دنبال تبیین و گفتمان باشیم

«پیچک باغ کاغذی»؛ تهدید روزنامه‌نگاری در پی دست‌نوشته ابوعلی‌سینا

انتشار «اشعار ایرج زبردست»