بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا / زخم‌های پوستی نه‌تنها در زندگی روزمره افراد اختلال ایجاد می‌کنند؛ بلکه هزینه‌های بالایی برای سیستم‌های درمانی به همراه دارند. تحقیقات نشان داده‌اند زخم‌هایی که در محیط مرطوب ترمیم می‌شوند، کمتر در معرض عفونت قرار گرفته و سرعت بهبودی در آن‌ها بالاتر است. در نتیجه، تولید زخم‌پوش‌هایی که بتوانند محیط مرطوب را در اطراف زخم حفظ کنند، اهمیت زیادی دارد. این نوع زخم‌پوش‌ها با حفظ رطوبت، به بازسازی بافت پوست و ترمیم سریع‌تر کمک می‌کنند. همچنین، توانایی جذب آب و جلوگیری از رشد باکتری‌ها از دیگر ویژگی‌های مطلوب این زخم‌پوش‌هاست.
یکی از فناوری‌های نوظهور در این زمینه، استفاده از آب‌ژل‌هاست. آب‌ژل‌ها ساختاری سه‌بعدی دارند که می‌توانند حجم زیادی از آب و مایعات زیستی را جذب و نگهداری کنند. این ویژگی باعث می‌شود که زخم‌پوش‌های مبتنی بر آب‌ژل نسبت به زخم‌پوش‌های سنتی برتری داشته باشند. در سال‌های اخیر، پژوهشگران تلاش کرده‌اند با به‌کارگیری نانوذرات در ساختار این آب‌ژل‌ها، توانایی مکانیکی و ویژگی‌های ضدباکتری آن‌ها را بهبود بخشند. این نانوآب‌ژل‌ها می‌توانند داروهای مورد نیاز برای درمان زخم را به‌صورت پایدار و هدفمند آزاد کنند و به همین دلیل در زمینه دارورسانی نیز کاربرد دارند.
در همین راستا، مجید عبدوس، استاد دانشکده شیمی دانشگاه صنعتی امیرکبیر، به همراه یکی از همکاران دانشگاهی و با همراهی دانشگاه آزاد اسلامی، پژوهشی را درباره استفاده از نانوآب‌ژل‌ها برای بهبود عملکرد زخم‌پوش‌ها و دارورسانی انجام داده است. این محققان در پژوهش خود تلاش کرده‌اند تا به بررسی چشم‌اندازها و چالش‌های استفاده از نانوآب‌ژل‌ها در فرایند ترمیم زخم بپردازند.
روش کار این پژوهش شامل بررسی و تحلیل مطالعات پیشین در زمینه کاربرد نانوآب‌ژل‌ها بوده است. در این مطالعه، محققان به بررسی عملکرد ضدباکتری، توانایی جذب رطوبت و حفظ محیط مرطوب توسط زخم‌پوش‌های نانوآب‌ژلی پرداختند. همچنین، در این تحقیق نمونه‌های مختلفی از زخم‌پوش‌های تجاری معرفی و ویژگی‌های آن‌ها ارزیابی شد.
یافته‌های این پژوهش نشان می‌دهند که نانوآب‌ژل‌ها به دلیل ساختار خاص خود، توانایی حبس و آزادسازی پایدار دارو را دارند. این ویژگی موجب می‌شود که دارو به‌صورت مداوم و کنترل‌شده به بافت زخم برسد و به فرایند بهبودی سرعت ببخشد.
همچنین، نانوآب‌ژل‌ها می‌توانند با جذب ترشحات زخم و ایجاد محیط مرطوب، خطر عفونت را کاهش دهند. این نوع زخم‌پوش‌ها در مقایسه با نمونه‌های سنتی، درد کمتری برای بیماران ایجاد کرده و به دلیل خاصیت انعطاف‌پذیری، به‌راحتی از روی زخم برداشته می‌شوند.
نتایج این تحقیق نشان دادند که استفاده از نانوآب‌ژل‌ها نه‌تنها در بهبود سریع‌تر زخم مؤثر است، بلکه می‌تواند به کاهش هزینه‌های درمانی و بهبود کیفیت زندگی بیماران نیز کمک کند. ویژگی‌هایی مانند جذب بالای مایعات، جلوگیری از رشد باکتری و تطابق با ساختار طبیعی پوست، از جمله مزایای این زخم‌پوش‌های پیشرفته است.
به گفته محققان، نانوآب‌ژل‌ها با ترکیب نانوذرات آلی و معدنی، علاوه بر بهبود ویژگی‌های مکانیکی، می‌توانند به‌عنوان زخم‌پوش‌های هوشمند عمل کنند. این زخم‌پوش‌ها نه‌تنها سرعت بهبود زخم را افزایش می‌دهند، بلکه با فراهم کردن بستر مناسب برای رشد مویرگ‌ها و فولیکول‌های مو، به بازسازی بهتر بافت پوست نیز کمک می‌کنند. بهینه‌سازی طراحی این زخم‌پوش‌ها می‌تواند به رفع مشکلاتی مانند استحکام پایین و شکنندگی آن‌ها منجر شود.
این پژوهش در فصلنامه «پژوهش‌های کاربردی در شیمی»، وابسته به دانشگاه آزاد اسلامی واحد تهران شمال منتشر شده است.