بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا / گیاه «کُمای بیابانی» یکی از گونه‌های ارزشمند و کم‌نظیر علفی در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی بافق است که برداشت بی‎رویه، آن را با خطر انقراض مواجه کرده است. 
علی کامجو، کارشناس گیاهان دارویی در همین رابطه اظهار کرد: این گیاه جزء گیاهان «منو کارپیک» است به طوری که در طول رویش، فقط یک بار گل می‌دهد و سپس دوره رویش آن خاتمه می‌یابد. 
به گفته وی، مرحله رشد گیاه از اوایل بهار آغاز و تا اواسط تیرماه ادامه دارد و سپس دوره خواب بوته‌های نابالغ، آغاز و تا بهار سال بعد ادامه پیدا می‌کند.
کامجو با اشاره به خواص دارویی این گیاه، بیان کرد: کما دارای املاح و ویتامین‌های زیاد و خاصیت ضدمیکروبی است. همچنین برای بهبود فعالیت دستگاه گوارشی و حذف انگل‌های روده‌ای نیز مفید است و مصرف آن، حملات صرع را نیز کاهش می‌دهد.
این پژوهشگر گیاهان دارویی با بیان این که در برخی کشورها از صمغ این گیاه برای ساخت داروی ضد ویروس جهت درمان آنفلوآنزای خوکی استفاده می‌شود، خاطرنشان کرد: مصرف این گیاه باعث افزایش هورمون پرولاکتین و در نتیجه افزایش شیر در مادر می‌شود ولی یکی از مضرات ان در این رابطه بد بو کردن شیر مادر است و لذا در مصرف آن باید همواره اعتدال را رعایت کرد.
وی با اشاره به مزایای اقتصادی این گیاه دارویی، تصریح کرد: از طریق صمغ این گیاه، آنغوزه که یک محصول صادراتی است، به دست می‌آید.
به گفته کامجو، آنغوزه خاصیت مسکنی دارد و در کاهش فشارخون و بیماری‌های قلبی عروقی نیز مؤثر است.
* خطر برداشت بی‌رویه و خشکسالی‌ها
این کارشناس گیاهان دارویی در ادامه متذکر شد: متأسفانه برداشت آنغوزه به روش برش عرضی باعث مرگ گیاه می‌شود و همین موضوع باعث کاهش شدید بوته‌های کما در شهرستان شده و خشک‌سالی‌های اخیر نیز این امر را تشدید کرده است. 
وی با بیان این که جوانه‌های گل در این گیاه باعث رشد دوباره آن می‌شود ولی این قسمت از گیاه نیز مصرف غذایی دارد، اظهار کرد: اگر جوانه گل در گیاه کما از بین برود، حداقل شش سال طول خواهد کشید تا این گیاه بار دیگر در زمین رشد کند.
کامجو در پایان مصرف فراوان این گیاه باعث انقراض جوانه‌های مولد آن شده است، اظهار کرد: باید راهکارهای مؤثری برای جلوگیری از این امر ارائه شود و شهروندان در برداشت کامل گیاه از یک منطقه خودداری کنند. البته با توجه به این که کاشت بذر این گیاه یکی از راه‌های جلوگیری از نابودی آن است، توصیه می‌شود منابع طبیعی این اقدام را در مناطق مستعد رویش این گیاه مورد توجه قرار دهد.
* سازش کما با تنش آبی و گرمای بافق
محبوبه معتمدنیا، رئیس این اداره نیز با اشاره به وجود این گیاه نادر و مقاوم در مناطق بیابانی این شهرستان، تصریح کرد: گیاه «کمای بیابانی» که در زبان محلی بافق به آن «گزرو» یا «خیارک» گفته می‌شود، یکی از گونه‌های ارزشمند و کم‌نظیر علفی در مناطق بیابانی و نیمه‌بیابانی بافق است.
وی بیان این که گیاه کما، گیاهی مقاوم در مقابل تنش‌های کم‌آبی، بادهای گرم و خشک و زمین‌های کم‌بهره نیمه‌بیابانی است، یادآور شد: این گیاه با شرایط اقلیمی بافق، تطابق و سازش حاصل کرده است.
معتمدنیا با اشاره به شرایط زیستی کما که گیاهی علفی، کرک‌دار، چند ساله، دارای ریشه کمی ضخیم و گوشتی با ساقه قوی و خشن است، افزود: کمای بیابانی در ارتفاعات بالای 1500 متر قابل مشاهده است و به‌دلیل مقاومت بالا در برابر خشکی و شرایط سخت اقلیمی، معمولاً در خاک‌های دارای مواد آلی فقیر و نواحی شنی، رشد می‌کند.
* وجود 155 گونه گیاه دارویی در بافق
رئیس منابع طبیعی شهرستان با بیان این که از ریشه گیاه کما، آنغوزه به دست می‌آید، اظهار کرد: شیره آنغوزه از زمان‌های خیلی دور همواره به عنوان دارو شناخته می‌شده و از آن برای معالجه یا تسکین برخی بیماری‌ها استفاده می‌شده است.
وی با تأکید بر اهمیت حفظ این گونه گیاهی، تصریح کرد: برداشت بی‌رویه از این گیاه می‌تواند نسل آن را تهدید کند و از همین رو لازم است مردم محلی و علاقه‌مندان به طبیعت با حساسیت بیشتری نسبت به حفظ آن عمل کنند.
معتمدنیا در پایان نیز یادآور شد: در شهرستان بافق بیش از 155 گونه گیاهی دارای ارزش دارویی شناسایی شده که کمای بیابانی یکی از نمونه‌های مهم و قابل توجه آنها به شمار می‌رود.