بزرگنمايي:

خبر یزد - ایسنا /کشف یک تپ اختر دوگانه در سال 1974، کشف اولین سیارات فراخورشیدی و قدرتمندترین پیامی که بشر تا به حال به فضا ارسال کرده است، چه وجه مشترکی باهم دارند؟ همه آنها در رصدخانه آرسیبو در پورتوریکو اتفاق افتادند و اکنون علت فروپاشی این رصدخانه غول‌پیکر را می‌دانیم.
آرسیبو(Arecibo) با یک دیش بازتابنده کروی به قطر 305 متر(تقریبا 1000 فوت) عنوان بزرگترین تلسکوپ رادیویی جهان را برای بیش از نیم قرن، از زمان ساختش در سال 1963 تا سال 2016 در اختیار داشت. در سال 2020، دیش بازتابنده آن، زمانی که کابل‌های پشتیبانی جابجا شدند فرو ریخت و یکی از پربارترین ابزار علمی جهان از بین رفت.
به نقل از اسپیس، اندکی پس از فروپاشی، بنیاد ملی علوم و دانشگاه فلوریدای مرکزی، تحقیقاتی را در مورد علل اصلی فروپاشی آغاز کردند و پس از تقریبا چهار سال تحقیق، کمیته‌ای که وظیفه یافتن توضیح را بر عهده داشتند، سرانجام گزارشی رسمی منتشر کردند.
پس از تجزیه و تحلیل داده‌ها و انجام تحقیقات گسترده‌ و دقیق که توسط دانشگاه فلوریدای مرکزی و بنیاد ملی علوم(NSF)، کمیته به این نتیجه رسید که علت اصلی فروپاشی تلسکوپ آرسیبو بی‌سابقه بوده و فرسایش طولانی‌مدت فلز روی، باعث تسریع خرابی سوکت‌های کابلی تلسکوپ شده است.
گزارش‌ها به جزئیات چگونگی شکست ساختاری تلسکوپ در سال 2017 می‌پردازد که در آن طوفان ماریا به رصدخانه برخورد کرد و تلسکوپ آرسیبو در معرض بادهایی بین 105 تا 118 مایل در ساعت قرار گرفت. بادهای طوفان ماریا، کابل‌های تلسکوپ آرسیبو را تحت بالاترین تنش ساختاری از زمانی که در سال 1963 افتتاح شده بود تا به آن روز، قرار داد.
بر اساس این گزارش، بازرسی‌هایی پس از طوفان انجام شد، اما به نظر نمی‌رسد آسیب قابل توجهی به یکپارچگی ساختاری تلسکوپ وارد شده باشد. با این حال، درخواست تعمیرات داده شد اما تعمیرات به طور مداوم به تعویق افتاد. همانطور که تحقیقات بیان می‌کند، آنها قطعات و جایگزینی کابل اصلی که در نهایت هرگز دچار مشکل نشد را هدف قرار دادند، که نشان می‌دهد تعمیرات حتی اگر با تاخیر انجام نمی‌شد از فروریختن نهایی دیش بازتابنده رصدخانه جلوگیری نمی‌کرد.
در نهایت، در ماه اوت و سپتامبر سال 2020، یک کابل کمکی و اصلی از کار افتاد و باعث شد دانشگاه فلوریدای مرکزی و بنیاد ملی علوم از طریق تخریب کنترل شده، تلسکوپ را از رده خارج کنند. کابل‌های پشتیبانی در روز یکم دسامبر سال 2020 از کار افتادند که این باعث شد که سکوی ابزار در خود دیش فرو بریزد. خوشبختانه در اثر خرابی کابل به کسی آسیب نرسید.
این گزارش همچنان به جزئیات چگونگی خرابی کابل بیرونی پنهان که خرابی آن باعث ریزش شد، پرداخت. این کابل‌ها به دلیل پوسیدگی فلز روی در سوکت‌های کابل تلسکوپ دچار مشکل شدند. متاسفانه، این موضوع در بازرسی‌های انجام شده پس از طوفان ماریا شناسایی نشد و مهندسان، تخریب این مکانیسم‌ها را به عنوان علتی برای ریزش احتمالی تلسکوپ در آینده در نظر نگرفته بودند.
به رغم اینکه روزهای اکتشافات آرسیبو به پایان رسیده است، این رصدخانه به یک مرکز آموزشی به نام آرسیبو C3 تبدیل خواهد شد. امیدواریم این رصدخانه‌ی از کار افتاده، بتواند الهام بخش نسل بعدی اخترشناسان باشد.